درمان دیسک با گاز ازن (درمان کم تهاجمی) Percutaneous interdental ozone therapy
قدر مسلم این روزها برای همه این سوال پیش می آید که درمان دیسک با ازن چیست؟
همان طور که قبلا صحبت کرده بودم دیسک در واقعه مثل بالشتک و یا کمک فنری است که بین دو مهره قرار دارد و باعث می شود ضرباتی که در حین راه رفتن و یا دیگرحرکات روزمره به ستون مهره وارد میشود مستقیما ضربه به مهره بعدی منتقل نشود و یا اینکه به جمجمه منتقل شود. تصور کنید اگر شما دیسک نداشتید و ستون مهره کاملا استخوانی بود چه ضرباتی که در حین حرکت هر قدم که بر میداشتید به جمجمه وارد می شد.
فایده دیگر دیسک. ستون فقرات در عین اینکه استقامت دارد و در مقابل ضربات خارجی تحمل داشته، و البته در مقابل ضربات خارجی نخاع را محافظت میکند ولی با این همه در عین حال همزمان با حرکات خیلی جالبی که به ستون مهره میدهد به عبارت دیگر باعث میشود که در سه جهت ستون مهره را حرکت دهید به جلو و عقب و به پهلو و حرکات چرخشی و حرکات ترکیبی (خم شدن و چرخش باهم ). البته بعضی از این حرکات در بعضی مواقع نمیتوانیم انجام بدهیم و یا نباید انجام بدهیم.
در هر صورت حرکاتی است که ستون مهره دارد.این حرکات به وسیله وجود دیسک و رباطها و عضلات نگهدارنده مابین مهره ها ایجاد میشود حال به هر دلیل این دیسک ورم کند و فشار بیش از حدی که به آن وارد شود و یا حرکت ناگهانی ممکن است ناگهان دیسک از جای خودش خارج شود و به ریشه سیاتیک فشار وارد کند قبل از اینکه مرحله خارج شدن حادث شود دیسک ورم میکند ورم کردن یکسری مواد ترشح میشود که باعث تغییرات التهابی بوجود بیاورد که اصطلاحا به آن آبشار التهابی میگویند مثل یک دمینو میماند حرکت اول ضربه را وارد میکند که ضربه باعث میشود مواد ترشح شود و یکسری سلول را به محل التهاب می آورد که باعث میشود تورم دیسک بالا برود و تورم را کنترل کند.پس بنابراین ضربه ورم و واکنش ضد التهابی برای دیسک ایجاد میکند.در واقع مرحله اول شیمیایی و مرحله دوم مکانیکی. وقتی دیسک در جای خود ورم میکند و بیرون میزند روی ریشه عصبی که ریشه های سیاتیک را میسازند فشاور می اورد و این فشار مکانیکی باعث ایجاد درد در پا و کمر میشود پس بنابراین هر زمان دیسک برایش مشکل ایجاد شود به دو طریق سبب فشار به عصب میشود:
۱- به وسیله التهاب شیمیایی
۲- به وسیله فشار مکانیکی
بنایراین وقتی سوال میشود درمان دیسک شامل یک درمان غیرتهاجمی است یا کم تهاجمی است مثل تجویز داروی خوراکی و یا داروهای تزریقی میباشد
حال سوال این است که درمان این دو مرحله به چه طریقی است؟
1-درمان کم تهاجمی همانند دارو درمانی
۲- درمان بیش تهاجمی
درمان کم تهاجمی دیسک بین مهره ای چگونه انجام میشود؟
یک : با برداشتن فشار در محل التهاب را کم کنیم یعنی کارهای که باعث ایجاد فشار بروی دیسک میشود را انجام ندهیم (هر زمان که احساس درد داشته باشیم یعنی اینکه فشار روی دیسک وارد شده است) ممکن است ما در این مرحله نیاز به استراحت داشته باشیم.استراحت مطلق خیلی لازم نیست حداکثر ۴۸ ساعت بنابراین استراحت مطلق ۴۸ ساعت نهایتا ۷۲ ساعت میباشد بخاطر این است که بعد از ۷۲ ساعت استراحت تاثیری نکند پس نتیجه ای نداشته است.ولی با روش استراحت نسبی میتوان آن را ادامه داد یعنی کم کردن فعالیت روزمره پس بنابراین قدم اول استراحت برای بدن هست استراحت مطلق حداکثر ۷۲ ساعت و استراحت نسبی حتما رعایت شود و مرحله بعد استفاده از داروهای ضد التهابی مثل قرص بروفن قرص ایندومتاسین قرص ملوکسیکام و یا حتی کورتیکواستروئیدها
چه مدت درمان کم تهاجمی را میتوان استفاده کرد؟
معمولا ۳ ماه یعنی اگر تا سه ماه درمان کم تهاجمی اصلا پاسخ ندهد نیاز به درمان بیش تهاجمی میباشد.اگر درد و علائم کم نشده باشد که معمولا ۹۵٪ افراد به درمان کم تهاجمی پاسخ مثبت میدهند.
درمان بیش تهاجمی
درمان بیش تهاجمی چیست؟
به اعتقاد من هیچ درمانی غیرتهاجمی نیست.حتی دارو هم اگر استفاده کنید عوارض خود را دارد پس بنابراین تهاجمی به بدن وارد میشود حتی بستن بریس دور کمر ممکن است مقداری آتروفی عضلانی ایجاد کند. مگر اینکه بخواهیم اینکونه تعریف کنیم تهاجم مستقیم به دیسک که مسٔله فرق میکند.
درمان ها را به دو گروه کم تهاجمی و پیش تهاجمی تقسیم بندی کردم.
درمان های بیش تهاجمی درمانهای میشود که ما از طریقی وارد دیسک میشویم که روشهای مختلفی دارد .ممکن است با روش جراحی به صورت باز باشد که خیلی تهاجمش بالاست و یا ممکن است با روش تهاجمی بسته انجام شود که در حال حاضر برای اکثر بیماران انجام میدهیم. به طور مثال روش آندوسکوپی حد وسط میباشد و یا روشهای دیگر مثل لیزر و یا ازن انجام میدهیم.پس بنابراین اگر بخواهیم با گازازن و یا لیزرانجام بدهیم با سوزن های ۲ الی ۳ میلی متری وارد دیسک میشویم تصور بفرمایید وقتی که عمل ازن یا لیزر انجام میشود. شما نمیتوانید محل عمل را از روی پوست مشخص کنید.از یک نقطه ای وارد دیسک میشویم که کمترین ضرر را دارد به نام مثلث مطمٔن و یا کمبین گفته میشود که به اسم دکتر پرویز کمبین جراح ستون فقرات در آمریکاهستند به نام ایشان ثبت گردیده است.که جز افتخارات ایران محسوب میشود.
در درمان بیش تهاجمی روشهای مختلف استفاده میشود که فعلا در مورد درمان دیسک با ازن صحبت میکنیم
چه زمانی از روش ازن استفاده میکنیم؟
زمانی که بعد از سه ماه درمان کم تهاجمی جواب ندهد و درد مریض اصلا کم نشده باشد اگردر مریض حدود ۵۰ ٪ کم شود یعنی جواب داده است. پس اگر بیمار بعد از سه ماه درمان کم تهاجمی هنوز درد داشته باشد و زندگی مختل شده باشد روش درمان دیسک با گاز ازن انجام میدهیم.
گاز ازن چیست؟
گازی سمی است که در صنعت استفاده میشود همچنین در پزشکی هم از آن استفاده میشود البته با غلظت های که در تحقیقات درآن شده است همان طور که میدانید گاز ازن از اکسیژن تهیه میشود و با دستگاههای مخصوص تهیه میشود که اکثرا جهت تزریق گاز ازن در اتاق عمل و یا دراتاقهای مخصوص که این عمل جراحی توسط گاز ازن انجام میشود در اختیارمان قرار میدهند وقتی که توسط جراحان ستون فقرات وارد دیسک شدیم گاز را وارد دیسک میکنیم و تغییراتی که مورد نیاز هست را انجام میدهیم.
چه تغییراتی گاز ازن در دیسک ایجاد میکند؟
گاز ازن خاصیت ضد درد و همچنین خاصیت ضد التهابی و مسٔله مهم تر باعث ایجاد عروق جدید و سلوهای بنیادی در دیسک میشود. بنابراین این مجموعه باعث کاهش ورم دیسک میشود و باعث بازسازی دیسک و ترمیم دیسک با عروق جدید میشود تمامی اینها درحقیقت باعث بازسازی دیسک میشود که مسٔله بسیار مهمی است.پس بنابراین بازسازی دیسک توسط گاز ازن انجام میشود.
چه موقع ترمیم دیسک با گاز ازن انجام میشود؟
باید مشخصات و شرایط خاصی داشته باشیم که در آن شرایط بتوانیم وارد مرحله درمان بیش تهاجمی توسط گاز ازن شویم. مورد اول عفونت در ستون فقرات نداشته باشد. مورد دوم بی ثباتی نداشته باشیم مورد سوم سابقه عمل جراحی در ستون فقرات نداشته باشیم مورد چهارم دیسک بیش از ۵۰ درصد روی هم نخوابیده باشد یعنی اگر دیسکی باشد که بیش از ۵۰ درصد از ارتفاع آن کم شده باشد. گاز ازن مورد ندارد.
پس بنابراین میتوانیم جهت درمان دیسک از ازن استفاده کنیم و ازن باعث ترمیم دیسک میشود.
نحوه عمل جراحی گاز ازن به چه صورت انجام میشود؟
با سوزنی به قطر ۲ الی ۳ میلی متر از روی پوست محل دیسک را مشخص میکنیم که این کار به وسیله دستگاههای تصویر برداری یا سی تی اسکن و یا مانتیتورهای داخل اتاق عمل توسط جراحان ستون فقرات انجام میشود. از طریق پوست وارد مثلث کمبین میشویم از آنجا سوزن وارد مرکز دیسک میشود و از آنجا از طریق مانیتور یا سی اسکن محل مشخص میشود و گاز ازن در مقدار معین و مناسبی که تحقیقات نشان داده شده است وارد دیسک میکنیم پوزیشن بیمار کاهی اوقات میتواند به سمت پهلو باشد و یا ممکن است به شکم باشد معمولا پوزیشنی که انتخاب میشود بر حسب تجربه جراح میباشد.من خودم به شخصه بیمار را در حالت دمر پوزیشن میدهم چون کنترل بهتری دارم البته درحالت پهلو هم میشود انجام داد منعی ندارد.
و بعضی وقتها اگر بیماری مشکلی داشته باشد که به صورت دمر بخوابد به پهلو انحام میدهم. درحالت دمر راحتر با سی تی اسکن و یا تصویر برداری اتاق عمل میشود مشخص کرد که از کجا وارد دیسک شویم البته اگردو دستگاه در لحظه داشته باشم بیمار در حالت نیمه پهلوو یا نیمه دمر در حالت ۴۵ درجه قرار میدهم کاملا از طریق تصویر برداری مشخص میشود از کجا وارد شویم. برای انجام تزریق گاز ازن از بی حسی موضعی استفاده میشود پوست را بی حس میکنیم و همچنین مسیری را که میخواهیم وارد دیسک شویم را بی حس میکنیم بیمار را نباید بیهوش کینم. چون درد کمی که احساس میکند را باید بگوید که چقدر در هنگام تزریق گاز ازن موفق هستیم.اگربیمار جهت انجام این کار ترس زیاد داشته باشد از داروهای آرامش بخش که بیمار بیدار است و باعث میشود درد کمتری را احساس کند و از اضطراب بیمار هم کاسته میشود توسط متخصصین بیهوشی که قابل کنترل است استفاده میکنیم. نیازی به ناشتای نیست ولی بهتر است یک الی دو ساعت از قبل از تزریق چیزی نخورید. بعد از پوزیشن دمر یا پهلو که داده شد پوست استریل میشود و بی حسی موضعی که اصولا همان بی حسی که در دندانپزشکی استفاده میگردد زده میشود بعد ازگذشت چند دقیقه از بی حسی از طریق سوزن با کنترل دستگاه تصویر برداری وارد دیسک میشویم این پروسه حدود ده دقیقه زمان میبرد.بعد انجام ازن تراپی هم ده دقیقه زمان بر میباشد. یک مقدارریشه های عصبی را با دارو که در آن ناحیه تزریق میشود التهاب را کمتر میکینم و با آنتی بیوتیک های که در محل دیسک تزریق میشود البته قبل از عمل در داخل سرم آنتی بیوتیک تزریق میشود.حدود یک الی دو ساعت در بخش مخصوص تحت نظر هستید و بعد از آن مرخص میشوید. تمامی مراحل انجام درمان ازن در دیسک از زمان ورود شما به بیمارستان تا زمان ترخیص حدود ۴ الی ۵ ساعت به طول می انجامد.
روز بعد از عمل جراحی استراحت نسبی شما تمام میشود یعنی اگر به طور مثال شنبه ساعت ۱۲:۰۰ ظهر از بیمارستان مرخص شدید یکشنبه ساعت ۱۲:۰۰ از حالت استراحت نسبی خارج میشوید استراحت یعنی اینکه در منزل هستید و برای دیدن تلویزیون روی صندلی به مدت محدود بشینید ولی بیرون از منزل نمیروید حرکات خم و راست شدن انجام ندهید تا سه هفته رانندگی برای ما ممنوع است تا ۶ الی ۱۲ هفته هم حمل و برداشتن سنگین ( وسیله ای که درهنگام بلند کردن به کمر شما فشار وارد شود ) ممنوع میباشد.هفته دوم بعد از تزریق ازن میتوانید استخر را شروع کنید در آب استخر راه بروید حمام کردن بعد از ۲۴ ساعت از عمل مشکلی ندارد و پانسمان ناحیه عمل را هم میتوانید بردارید و نیازی به پانسمان مجدد نمیباشد ورزشهای که در قسمت ورزشهای مفید برای شما توضیح دادم ۴ حرکت اصلی اولیه درحالت ایستاده از روز ۵ بعد از میتوانید شروع کنید در نتیجه برنامه ریزی به همین نحوی که خدمتتان توضیح دادم انجام دهید.
