لغزندگی مهره کمری

لغزندگی مهره کمری سبب کمردرد و دردهای سیاتیکی شده و گاهی سبب کاهش قدرت پاها و اختلال کنترل اسفنکتری میشود. شدت علائم به شدت لغزندگی بستگی دارد. این ضایعه در موارد خفیف بدون جراحی بهبود می یابد اما تقریبا اکثر موارد لغزندگی مهره کمری نیاز به عمل دارد.

حدس میزنید لغزندگی مهره کمر (spondylolisthesis ) به چه گرفتاری ستون مهره اطلاق میشود ؟ بله تا حدودی درسته یعنی مهره کمر سر خورده است. بلافاصله سوال بعدی: یعنی چی مهره به چه نحوی سر خورده و به کجا سر ( لغزیده)خورده؟

ابتدا لازمه مهره کمری را از نمای جانبی برانداز کنیم.

از خلف به قدام زائده شوکی ، صفحه مهره، پایه متصل کننده صفحه به جسم مهره و قدامی ترین قسمت مهره که جسم یا بدنه مهره است قرار دارند.

اگر در پایه مهره ضعفی پیش آید و نتواند قسمت خلفی مهره را به جسم مهره ی یکپارچه نگاهداری کند جسم مهره به تدریج به جلو می‌رود و از عناصر خلفی فاصله میگیرد.بنابراین لغزندگی یا سر خور‌دگی مهره(Spondylolisthesis)رخ میدهد.

علائم بالینی

این ضایعه سبب کمر درد و دردهای سیاتیکی میشود و گاهی سبب کاهش قدرت پاها و اختلال کنترل اسفنکتری میشود. شدت علائم به شدت لغزندگی بستگی دارد. تشخیص لغزندگی مهره کمری بعد از معاینه بالینی توسط پزشک معالج با انجام رادیوگرافی ساده ، سی تی اسکن ، ام آر آی و گاهی اسکن استخوان مشخص میشود.

درمان لغزندگی مهره کمری

در مواردی که علائم خفیف است میتوان با استفاده از فیزیوتراپی، ورزش درمانی ، اب درمانی، کرست کمری و داروهای مناسب قابل تحمل گردد. البته که فاصله مابین خلف و قدام مهره ترمیم نمیشود. اگر لغزندگی مهره را در ابتدای شروع بیماری ( سنین نوجوانی ) تشخیص دهیم شاید بتوان با گچ گیری مناسب باعث ترمیم در انواع خیلی خفیف شویم.لذا کمردرد در نوجوانی باید جدی گرفته شود.

 تقریبا اکثر موارد لغزندگی مهره نیاز به عمل دارد. توجه به این نکته ضروری است که اگر شخصی نیاز به عمل داشته باشد بهتر است زمان طلایی عمل را از دست ندهد. زمان طلایی چیست؟ فاصله اولین مراجعه  بیمار لغزندگی مهره به پزشک و عمل جراحی نباید بیش از یک سال باشد.زیرا به مرور لغزندگی بیشتر، چسبندگی نسوج اطراف مفاصل مهره بیشتر ، آسیب اعصاب نخاعی ( سیاتیک) بدتر و از همه مهمتر ظرفیتهای بدنی فرد کاهش می‌یابد. معمولا نتایج خوب نزد افرادی است که زمان طلایی را از دست نمیدهند.

روشهای جراحی

هدف جراحی در لغزندگی مهره کمری:

۱- آزاد سازی نخاع و ریشه‌های عصبی و ۲- ثابت کردن مهره لق که باعث لغزندگی شده میباشد. جا انداختن مهره لق در حد مقدورات است و هدف ثانویه.

در موارد خفیف بدون عارضه عصبی میتوان از پیوند استخوان جهت ثابت کردن لقی مهره استفاده کرد. هر چه شدت ضایعه بیشتر شود نیاز به وسائل ( ایمپلانت) جهت ثابت کردن‌مهره بیشتر میشود.

دوران نقاهت

من معمولا بیمارانی که برای بهبودی لغزندگی مهره کمر برای جراحی مراجعه می کنند را (برای آماده سازی و بررسی کامل سلامت بدن ) روز قبل از عمل بستری و عمل جراحی را روز دوم انجام میدهم.عصر روز عمل بیماران با کمک همکاران آموزش دیده راه برده می‌شوند. ترخیص بیماران از بیمارستان روز سوم و یا چهارم میباشد.

نکته: اگرچه جراحی های ستون فقرات به فراوانی اعمال جراحی لگن و زانو در‌معرض خطر آمبولی و ترومبوز ورید پا(لخته) نیستند ولی اقدامات لازم قبل، حین و بعد عمل انجام میشود.

بیمارانی که تحت جراحی درمان لغزندگی مهره کمری قرار گرفته اند بعد از ترخیص در منزل به تدریج فعالیت شخص افزایش می‌یابد به نحوی که بتواند بعداز چهار تا شش هفته به فعالیتهای معمولی زندگی برگردد.

برنامه ورزشی بعد از عمل شامل اب درمانی ، ورزشهای هوازی و بدنسازی میباشد.که تمامی این مراحل تحت نظر تیم توانبخشی  مورد تایید من انجام میشود. (ارتباط منظم بیماران با من از طریق موبایل، واتزاپ و سایت میباشد).

تا کی باید من ورزش کنم ؟

این سوالی است که همیشه بیماران میپرسند. و پاسخ من این است که ورزش برا ستون فقرات و اصولا تمام بدن مثل مسواک برا دندان است.

محدودیت بعد از جراحی

هر اقدام درمانی برا بدن به هر نحو که باشه در صدی محدودیت به همراه دارد.جراحی لغزندگی مهره کمری محدودیت زیادی ندارد. مختصری در خم شدن به جلو (بیش از نود درجه) مضر است. ورزشهای رزمی نیز جز محدودیتها میباشد. وزنه برداری حرفه ای نیز.

سوال : چگونه بعد از عمل به بیماران توصیه بدنسازی میکنم ولی بدنسازی حرفه ای را منع میکنم؟ پاسخ مشخص است بدنسازی حساب شده و تحت نظر بسیار مفید میباشد ولی غیر آن آسیب میزند.